Jak i kiedy okrywać drzewka i krzewy na zimę? Praktyczny poradnik ogrodnika

Dlaczego okrywamy drzewka i krzewy na zimę?

Polska zima bywa kapryśna – raz przynosi łagodne temperatury, a innym razem długotrwałe mrozy i silny wiatr. w takich warunkach młode drzewka oraz niektóre gatunki roślin ozdobnych i owocowych są szczególnie narażone na uszkodzenia. Okrywanie drzewek na zimę to jeden z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych w ogrodzie, który chroni rośliny przed:

• przemarznięciem systemu korzeniowego,

• pękaniem kory na pniach (tzw. zgorzel mrozowa),

• uszkodzeniami spowodowanymi wysuszającym wiatrem,

• stratami w pąkach kwiatowych, co wpływa na plonowanie w kolejnym sezonie.

Dobrze przeprowadzone zabezpieczenie zimowe zwiększa szansę, że roślina wiosną szybko podejmie wzrost i będzie zdrowo się rozwijać.

Jakie drzewka i krzewy należy okrywać na zimę?

Nie wszystkie rośliny w ogrodzie wymagają ochrony. Warto wiedzieć, które gatunki są wrażliwe na mróz.

Drzewka owocowe do okrycia

• Brzoskwinie – szczególnie podatne na przemarzanie, zwłaszcza młode egzemplarze.

• Morele – źle znoszą długotrwałe mrozy, ich pąki mogą przemarzać.

• Nektaryny – podobnie jak brzoskwinie, wymagają ochrony.

• Młode jabłonie, grusze, wiśnie i czereśnie – starsze zwykle radzą sobie lepiej, ale młode drzewka warto zabezpieczyć.

Krzewy owocowe i ozdobne

• Winorośle – większość odmian nie jest całkowicie mrozoodporna.

• Borówki amerykańskie – choć wytrzymują chłody, młode krzewy warto osłonić.

• Magnolie – młode sadzonki potrzebują okrycia.

• Róże – zarówno pienne, jak i krzewiaste wymagają starannej ochrony.

• Hortensje ogrodowe – ich pąki często przemarznięte zimą nie zakwitają wiosną.

• Rododendrony i azalie – zimozielone liście są podatne na suszę fizjologiczną.

Kiedy okrywać drzewka na zimę?

To jedno z najczęściej zadawanych pytań przez ogrodników.

Czy październikowe przymrozki to już czas na okrycie?

Pierwsze przymrozki, które pojawiają się w październiku, zazwyczaj nie stanowią poważnego zagrożenia dla drzewek i krzewów. Są one zazwyczaj krótkotrwałe i nie prowadzą do głębokiego przemarzania gleby. w tym czasie rośliny są jeszcze w fazie hartowania – dzięki lekkim spadkom temperatury przygotowują się do zimowego spoczynku.

Wniosek: nie warto śpieszyć się z zakładaniem osłon w październiku, gdy temperatura spada tylko na chwilę poniżej zera. Zbyt wczesne okrycie może doprowadzić do zaparzenia rośliny i rozwoju chorób grzybowych.

Optymalny moment na okrycie

Najlepiej wykonać zabieg, gdy:

• temperatura w nocy regularnie spada do -5°C,

• ziemia zaczyna delikatnie zamarzać,

• a prognozy zapowiadają długotrwałe mrozy.

Najczęściej przypada to na listopad lub początek grudnia, w zależności od regionu Polski.

Czym okrywać drzewka i krzewy?

Wybór materiału ma kluczowe znaczenie. Powinien chronić przed mrozem, a jednocześnie przepuszczać powietrze.

Naturalne materiały do okrywania

• Słoma – świetna do zabezpieczania pni drzewek owocowych, ale trzeba ją dobrze przywiązać, by wiatr jej nie rozwiał.

• Liście – można je wykorzystać do kopczykowania podstawy rośliny, jednak muszą być suche i zdrowe.

• Gałązki iglaste (stroisz) – chronią przed mrozem i stanowią barierę przed wiatrem.

Materiały ogrodnicze

• Agrowłóknina zimowa – najpopularniejsza, lekka, przepuszcza wodę i powietrze, a jednocześnie chroni przed mrozem. Zobacz gotowe rękawy ochronne: AGROWŁÓKNINA BIAŁA ZIMOWA 50 G UV P-50 1,6x10m OTULINA GRUBA

• Maty słomiane lub trzcinowe – stosowane do owijania pni lub całych krzewów.

• Specjalne kaptury ogrodnicze – praktyczne i szybkie w użyciu, dostępne w różnych rozmiarach. Zobacz gotowe rękawy ochronne: RĘKAW OCHRONNY AGROWŁÓKNINA ZIMOWA NA ROŚLINY KAPTUR OTULINA UV 160X100 CM

Jak prawidłowo okryć drzewka i krzewy?

Samo użycie odpowiedniego materiału to nie wszystko. Liczy się technika.

1. Nie owijaj zbyt ciasno – roślina musi oddychać, a przepływ powietrza zapobiega gniciu.

2. Zostaw trochę luzu – zwłaszcza przy pniach, aby uniknąć uszkodzeń kory.

3. Zabezpiecz podstawę rośliny – usyp kopczyk z ziemi, kory, trocin, liści lub igliwia na wysokość 20–30 cm. To szczególnie ważne w przypadku róż, winorośli i młodych drzewek owocowych.

4. Zadbaj o stabilność osłon – agrowłókninę zawiąż sznurkiem, maty przymocuj do palików, a liście dociśnij gałązkami, aby wiatr nie zniszczył ochrony.

5. Osłoń całe rośliny wrażliwe – róże pienne, hortensje czy młode magnolie najlepiej przykryć od góry, zakładając kaptur z agrowłókniny.

6. Pamiętaj o podlewaniu jesiennym – dobrze nawodniona gleba wolniej przemarza, co dodatkowo chroni system korzeniowy.

Najczęstsze błędy przy okrywaniu roślin na zimę

• Zbyt wczesne okrywanie – rośliny mogą się „zaparzyć”.

• Użycie folii – zatrzymuje wilgoć i nie przepuszcza powietrza, co sprzyja chorobom.

• Zbyt ciasne owinięcie – powoduje uszkodzenia mechaniczne kory i gnijące warunki.

• Brak zabezpieczenia przy ziemi – osłona samego pnia bez kopczyka nie chroni systemu korzeniowego.

• Pozostawienie roślin całkowicie bez ochrony – szczególnie młodych i gatunków ciepłolubnych.

Kiedy zdejmować osłony?

Odsłanianie drzewek i krzewów to równie ważny moment jak samo okrywanie.

• Najlepiej zrobić to wczesną wiosną, gdy minie ryzyko silnych mrozów (zwykle marzec–kwiecień).

• Nie zdejmuj osłon gwałtownie – rób to stopniowo, aby roślina przyzwyczaiła się do słońca i zmiennych temperatur.

• Pamiętaj, że zbyt szybkie usunięcie osłon może narazić pąki kwiatowe na przymrozki wiosenne.

Podsumowanie

Okrywanie drzewek i krzewów na zimę to kluczowy zabieg w pielęgnacji ogrodu, zwłaszcza w przypadku gatunków wrażliwych na mróz. Nie należy śpieszyć się z zakładaniem osłon już przy pierwszych przymrozkach w październiku – rośliny potrzebują czasu, by się zahartować. Najlepiej zabezpieczać je w listopadzie, gdy temperatury spadają do -5°C i utrzymują się przez dłuższy czas. Do okrywania używamy agrowłókniny, słomy, gałązek iglastych czy mat trzcinowych, pamiętając o tym, by nie owijać zbyt ciasno i zabezpieczyć przy ziemi system korzeniowy.

Dzięki odpowiednim osłonom drzewka owocowe, róże, hortensje czy winorośle bezpiecznie przetrwają zimę i wiosną odwdzięczą się zdrowym wzrostem oraz pięknym kwitnieniem.

Wrzesień 30, 2025, autor: Marek